مهارت حل مسئله قسمت دوم

مرحله چهارم، تهیه فهرست راه حلها:

بعد از تعریف دقیق مشکل باید خوب فکر کنیم و هر راه حلی را که به ذهنمان می رسد را یادداشت کنیم. هر چقدر راه حلهای بیشتری پیدا کنیم در حل مشکل موفق تر خواهیم بود. اگر راه حل ها زیاد باشد می توانیم بهترین را از بین آنها انتخاب کنیم و اگر موثر نبود از راه حل های دیگر لیست استفاده کنیم.
یک روش خوب استفاده از روش بارش فکر است.
ذهنتان را کامل باز بگذارید و به موانع فکر نکنید. هر راه حلی را چه آسان و چه سخت و چه خوب و چه بد را یادداشت کنید.اصلا در این مرحله درباره راه حلها قضاوت نکنید که راه حلی که می نویسم مناسب هست یا نه.
می توانید از پدر و مادر و دوستان و فامیل مشاوران و معلمان کمک بگیرید.

فایده روش بارش فکر:

وقتی ذهن شما راحت و باز و سیال است، راه حلهای مناسبی پیدا می کنید که در حالت معمولی اصلا به آنها فکر نمی کنید.
در این مرحله هدف فقط داشتن راه حل های زیاد است. مهم نیست با کیفیت و خوب باشند. نباید در این مرحله هنگام فکرکردن درباره راه حل قضاوت کنید که مناسب و خوب هست یا نه؟ فقط هر راه حلی به ذهنتان رسید یادداشت کنید و تعداد آنها را زیاد و متنوع کنید.

مرحله پنجم ،ارزیابی راه حل های مطرح شده و انتخاب بهترین راه حل:

در این مرحله باید راه حلهایی که در مرحله قبل نوشتیم را بررسی کنیم که چقدر مفید هستند و بهترین راه حل را انتخاب کنیم. باید راه حلها را با هم مقایسه کنیم. از خودتان بپرسید که اگر از هر راه حل استفاده کنم نتیجه اش چیست. بعد از آن چه اتفاقی می افتد؟ نتیجه مثبت و منفی آن راه حل را جلوی آن یادداشت کنید.
هر کاری که انجام می دهیم یک نتیجه ای دارد اگر یاد بگیریم قبل از انجام هر کاری نتیجه مثبت و منفی آن را پیش بینی کنیم، آن وقت کمتر اشتباه می کنیم و مشکلات کمتری برای خود و دیگران بوجود می آوریم.
بهترین روش، استفاده از روش هزینه فایده است. یعنی از جمله اگر……………آن وقت……………استفاده کنیم.
اگر این کار را بکنم آن وقت ………… می شود.
برای هر راه حل این جمله را کامل کنید.مراقب باشید هر راه حل فقط یک نتیجه ندارد همه نتیجه ها را بنویسید. به این ترتیب شما هزینه ها و ضررها و فایده های هر راه حل را برای خود و دیگران بررسی کردید و نوشتید. حالا آنها را با هم مقایسه کنید و راه حلی که کمترین هزینه و ضرر و بیشترین فایده را دارد انتخاب کنید.
به دو نکته خوب دقت کنید. ممکن است راه حلی نتیجه خوبی داشته باشد اما با اعتقادات و ارزشهای ما مناسبت نداشته باشد یا عملی نباشد.
برای حذف راه حلهای ضعیف باید به این موارد توجه کنیم بررسی هزینه فایده، سلامت و رفاه هیجانی خودمان، زمان و تلاش لازم برای راه حل که مسئله حل شود.

مرحله ششم،اجرای راه حل انتخاب شده:

بعد از اینکه در مرحله قبل بهترین راه حل را انتخاب کردیم باید آنرا اجرا کنیم که ببینیم آیا موثر هست یا نه؟
باید دقیق مشخص کنید که برای اجرای راه حل به چه چیزهایی نیاز دارید؟ چه کاری باید انجام بدهید؟ کجا و چه موقع باید انجام بدهید؟ و اگر به کمک دیگران نیاز هست توسط چه کسی باید انجام شود؟
اگر بعد از اجرای راه حل مشکل حل شد که فرآیند حل مسئله تمام می شود. اما اگر راه حل موثر نبود و نتوانست مساله را حل کند باید به سوالهای زیر جواب بدهیم:
1 .آیا مشکل را درست تشخیص دادم؟ آیا مشکل را دقیق و روشن تعریف کردم؟
2 .آیا همه راه حلهای ممکن را در نظر گرفتم؟ آیا واقعا بهترین راه حل را انتخاب کردم؟
3 .آیا راه حل را درست اجرا کردم؟
بعد از جواب به سوالها دوباره باید به مراحل قبل برگردیم و مراحل را انجام بدهیم تا زمانیکه مشکل حل نشود باید این مراحل را تکرار کنیم.
اگر موفق شدید حتما خودتان را تشوبق کنید و به خودتان پاداش بدهید.
بعضی از افراد از ترس شکست خوردن و یا از ترس اینکه با اجرای راه حلها، اطرافیان دلخور شوند و محبت و توجه آنها را از دست بدهند در حل مسئله شکست می‌خورند. بعضی از افراد هنگام حل مسئله خیلی به موانع اجرای راه حل فکر می کنند و این باعث می شود اجرای راه حل را رها کنند یا از مسئله فرار کنند. بعضی از افراد هم تعصب دارند و قبول ندارند که نظر آنها اشتباه است یا از اولین راه حلی که به ذهنشان رسید هر طور شده دفاع می‌کنند و تحمل نظر دیگران را ندارند.
باید این موانع فکری را از خود دور کنیم و مشورت با دیگران و تحمل نظر مخالف را در خود تقویت کنیم و گرنه همیشه در فرآیند حل مسئله شکست می خوریم.