ترس از ازدواج | نشانه‌ها، علل و راه‌های مقابله | مرکز روانشناسی ویدیا

ازدواج یک مرحله از زندگی است که شما را با چالش‌های جدیدی مواجه می‌سازد، یکی از این چالش‌ها ترس از ازدواج است که افراد به دلایل گوناگونی دچار آن می‌شوند.

ازدواج و تعهد یکی از مراحل تقریبا ثابت در زندگی انسان‌ها به شمار می‌آیند که ترس از آن‌ها نیز یک امر طبیعی است؛ اگر بخواهیم به صورت منطقی به این موضوع بیاندیشیم می‌بینیم که ترس از ازدواج برای مردان و زنان ممکن است رخ دهد، اما نکته مهم اینجاست که چه عواملی سبب به وجود آمدن این ترس می‌شوند و یا راه حل درمان ترس از ازدواج چیست.

به طور کلی ترس از ازدواج برای مردان و زنان کمی متفاوت است و نمی‌توان نشانه‌های کلی را برای هر دو طرف در نظر گرفت. ناگفته نماند که در علم روانشناسی به ترس از ازدواج گاموفوبیا گفته می‌شود که در ادامه می‌خواهیم آن را به صورت دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم.

ازدواج

تعاریف مختلفی از ازدواج و شروع یک رابطه زناشویی وجود دارد. اما به صورت کلی ازدواج یعنی دو نفر به همراه هم یک زندگی مشترک را آغاز کنند و به لحاظ معنایی زندگی خود را با یکدیگر تقسیم کنند.

اما قطعا ازدواج نمی‌تواند به این سادگی باشد، ازدواج برای افراد مسئولیت، ناراحتی، خوشحالی، وظیفه، بحث و از این دست موارد را به دنبال دارد. ازدواج پیوند دو نفر را رقم می‌زند و مسائل مختلفی از زندگی انفرادی را تحت شعاع خود قرار می‌دهد.

به بیانی دیگر ازدواج می‌تواند نقطه آغاز یک خانواده چند نفره را رقم بزند و اتفاقات و مسئولیت‌های جدیدی را برای طرفین به ارمغان آورد. برای همین است که ترس از ازدواج رخ می‌دهد؛ چرا که ازدواج مانند مهاجرت از یک کشور به کشور جدید است. شما زندگی کنونی خود را ترک می‌کنید و وارد زندگی جدیدی می‌شوید.

نشانه‌های ترس از ازدواج

نشانه‌های علنی زیادی برای ترس از ازدواج یا گاموفوبیا وجود دارد که معمولا خود افراد می‌توانند به راحتی متوجه آن شوند. پیشنهاد می‌شود که پس از متوجه شدن، هرچه سریع‌تر برای درمان ترس از ازدواج اقدام کنید.

از جمله نشانه‌ها و علائم ترس گاموفوبیا می‌توان به احساس فوری اضطراب، ترس و وحشت بسیار، استرس غیر قابل کنترل، تمایل به فرار کردن و.. اشاره کرد که در افراد نزدیک به دوره ازدواج به شدت مشهود است.

قابل ذکر است که رفتار افراد هم می‌تواند نشانه‌های ترس از ازدواج را به وضوح نمایان کند. برای مثال هنگامی که افراد در موقعیتهای در ارتباط با ازدواج قرار می‌گیرند به وسیله یک سری از رفتارهای کلی ترس خود را نشان می‌دهند.

فاصله گرفتن از دیگران، قطع ارتباطات خود آن شخص یا خانوادهای که درخواست ازداوج داده‌اند، رد کردن قرارهای ملاقات و.. از نمونه این رفتارها هستند که نشان از موجودیت ترس از ازدواج در میان احساسات دیگر فرد دارند.

دلایل ترس از ازدواج در مردان

همانطور که ذکر کردیم دلایل ترس از ازدواج در مردان و زنان می‌تواند متفاوت باشد، اما به صورت کلی یک سری از دلایل مشابه هستند. از جمله دلایل ترس از ازدواج در مردان، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مسئولیت

مسئولیت چیز ترسناکی است. زمانی که یک فرد وارد زندگی مشترک می‌شود، موظف است مسئویت کارهای گوناگون را در زندگی تقبل کند و باید از عهده انجام آن‌ها نیز بربیاید.

این ترس معمولا برای مردان پررنگتر و ملموس‌تر است. چرا که در یک زندگی مشترک، به صورت عمده وظایف مالی بر عهده مرد خانواده می‌باشد و این مسئله می‌تواند ترس را در مردان به وجود آورد.

فکر اینکه “اگر نتوانم اجاره خانه را بپردازم”، “اگر نتوانم خرج خورد و خوراک و پوشاک را تامین کنم”، “اگر نتوانم هزینه نیازهای تفریحی را بپردازم”، “اگر نتوانم….”، و همین اگر نتوانم‌ها هستند که یک غول بزرگ از ازدواج را در ذهن مرد تداعی می‌کنند.

عوامل ژنتیکی و تاثیرات خانواده

عوامل ژنتیکی و ویژگی‌های ارثی مرد می‌توانند منجر به بروز ترس از ازدواج در او شوند. از سوی دیگر مواردی مانند رفتار، نوع نگرش خانوده و افکار، برخورد آنها با ازدواج، فرهنگ، رسم و رسومات و.. هستند که در قالب تاثیرات خانواده بانی بروز ترس از ازدواج در مرد می‌شوند.

ترس از پدر شدن

پدر شدن در کنار اینکه می‌تواند حس شیرین و دل‌پذیری داشته باشد، یک نوع ترس را نیز با خود به دنبال دارد. در واقع پدر شدن به معنای مسئولیت‌های بیشتر است و مسئولیت بیشتر سبب ترس بیشتر می‌شود.

گاهی آقایان با خود فکر می‌کنند که پس از پدر شدن آن استقلال و آزادی خود را از دست می‌دهند و دیگر نمی‌توانند مانند سابق به فعالیت‌های خود ادامه دهند.

شاید بتوان تا حد زیادی به آنها در این باره حق داد. اما باز هم چنین ترسی نباید مانع از شکل‌گیری یک خانواده گرم و صمیمی شود.

حس از دست دادن استقلال

همانطور که در پاراگراف قبلی اشاره کردیم مردان از اینکه آزادی و استقلال خود را از دست بدهند می‌ترسند و دوست دارند که همیشه حس استقلال خود را محفوظ نگه دارند.

این دقیقا مشابه حس پدر شدن است. به این صورت که مردان پیش از ازدواج با خود تصور می‌کنند که اگر وارد یک زندگی رسمی شوند باید به واسطه تعهدی که وجود دارد، تا ابد زندانی موسوم به ازدواج بمانند.

این تحلیل واقعا اشتباه است و در صورتی که یک مرد چنین ذهنیتی از ازدواج داشته باشد باید به مشاوره مراجعه کند. البته ایجاد چنین ذهنیتی به طرف مقابل و رفتارهای او نیز بستگی دارد. اگر طرف مقابل شکاک باشد و مدام شما را چک کند، به وجود آمدن چنین حسی کاملا طبیعی خواهد بود.

تاثیر روابط شکست خورده و تجربیات منفی

گاهی روابط پیشین و تجربیات منفی می‌توانند تاثیر مخربی برای روابط آینده داشته باشند. اغلب کسانی که تجربه خوشایندی از رابطه قبلی خود ندارند، به صورت کلی نسبت به رابطه سرد می‌شوند و اشتیاق خود را برای یک شروع جدید از دست می‌دهند.

در واقع چنین عاملی از اینجا نشأت می‌گیرد که افراد مدام فرد حاضر را با آن شخصی که در گذشته با او رابطه داشته‌اند، مقایسه می‌کنند و در نهایت این مقایسه‌ها منجر به ایجاد ترس از ازدواج می‌شود که فرد تصور می‌کند قرار است وارد رابطه‌ای مانند رابطه قبلی خود شود.

اگر درگیر چنین موضوعی هستید و خودتان هم می‌دانید که آثار مخرب روابط گذشته همچنان باقی هستند، خوب است که به مشاوره و تراپیست مراجعه کنید تا گذشته‌تان، آینده زیبایی که ممکن است داشته باشید را نسوزاند.

ترس از تعهد

در واقع ترس از تعهد یکی از مواردی است که پیش از این به آن اشاره شد، می‌توان به صورت کلی گفت که تعهد با خود مواردی چون مسئولیت و وظیفه را به دنبال دارد که سبب ایجاد ترس می‌شود.

از سوی دیگر افراد می‌ترسند که نتوانند متعهد باقی بمانند و با سرد شدن از رابطه به سمت خیات سوق پیدا کنند. در این مورد در قسمت راه‌های مقابله با ترس از ازدواج بیشتر صحبت خواهیم کرد.

دلایل ترس از ازدواج در زنان

اغلب ترس از ازدواج در زنان به روابط جنسی و کمبود اعتماد به نفس از لحاظ بدنی مربوط می‌شود. اما باز هم یک سری از فاکتورها وجود دارند که درست مانند آقایان به لحاظ منطقی زنان را درگیر می‌کنند.

مسئولیت

در مورد ترس از ازدواج در مردان هم بیان کردیم که مسئولیت می‌تواند ترسناک باشد. در واقع در مورد زنان این مسئولیت‌ها متفاوت هستند، اما به هر حال باز هم می‌توان گفت که مسئولیت به عنوان یکی از علل ترس از ازدواج در زنان شناخته می‌شود.

به عنوان مثال زن‌ها با خود فکر می‌کنند که دیگر مانند سابق نمی‌توانند در خانه پدری خود، غذایی را که مادرشان تهیه کرده را بخورند و خودشان باید غذا درست کنند، خانه را مرتب کنند و از میهمان‌ها پذیرایی کنند و..

می‌دانیم که بخش عمدهای از دلایل مطرح شده خنده دار هستند اما در هر صورت اینها واقعا از جمله دلایلی هستند که شاید یک دختر به سبب آنها از ازدواج بترسد.

دوری و جدایی از خانواده

به صورت کلی دختران بیشتر از پسران حس تعلق خاطر به خانواده دارند و حس اینکه بعد از ازدواج باید از خانواده خود جدا شوند و دیگر اینطور نخواهد بود که آنها را هر روز ببینند، سبب ایجاد ترس می‌شود.

برای همین بهتر است که خانواده‌ها اجازه دهند که فرزندانشان در دوران مجردی مستقلتر باشند تا این حس وابستگی مانع روابط آینده آنها نشوند.

به عنوان مثال دخترانی که دوره دانشجویی خود را در شهری دیگر و در خوابگاه گذرانده‌اند، راحت‌تر می‌توانند با پدیده ازدواج روبه‌رو شوند و احتمال اینکه دچار فوبیای ازدواج یا گاموفوبیا شوند، کمتر است.

الگوهای دلبستگی نامناسب

گاهی این مورد دیده می‌شود که تجربیات خود فرد عملا تاثیری در ازدواج او ندارند و مواردی مانند الگوهای دلبستگی نامناسب سبب ایجاد فوبیای ازدواج می‌شود. به عنوان مثال تجربه ناخوشایند یک دوست از رابطه، ناراضی بودن بستگان از ازدواج و یا شکایت‌های خواهر از همسرش، می‌توانند جزء این موارد باشند که در آنها تجربه خود شخص سبب این دسته از آسیب‌ها نخواهد شد و این تجربیات دیگران است که رابطه فعلی شخص را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

ترس از مادر شدن

همانطور که برای مردان این موضوع وجود دارد که ممکن است از پدر شدن بترسند، در مورد زنان هم این مسئله صدق میکند و احساس ترس به سبب مسئولیت‌های مادرانه در این دوران یک فرآیند کاملا طبیعی است.

البته حتما در رابطه با افسردگی بعد از زایمان چیزهایی را شنیده‌اید، این همان ترس از مادر شدن است که به در دوران‌های مختلف امکان بروز آن وجود دارد.

زنان هم مانند مردان از مسئولیت می‌ترسند و دوست ندارند که استقلال خود را از دست بدهند. شاید باور نکنید اما برخی از زنان از اینکه مجبور هستند توجه همسر خود را با کودکی وارد زندگی‌شان می‌شود تقسیم کنند می‌ترسند، این یک ترس از رده اختلالات روانی است که برای رفع آن باید به پزشک مشاور مراجعه شود.

البته قابل بیان است که این ترس در خصوص مردان نیز صادق است و گاها پیش می‌آید که مردان هم دوست دارند تمام توجه همسر خودشان را برای خود داشته باشند.

ازدواج با مرد خسیس

یکی از جالب‌ترین ترس‌هایی که پیش از ازدواج وجود دارد، ترس از ازدواج با مرد خسیس است.

کاملا طبیعی است که زنان دوست نداشته باشند با یک مرد خسیس ازدواج کنند و از اینکه همسرشان در مورد خرج و مخارج زندگی خسیس باشد، بترسند.

در مواردی طرف مقابل با رفتارهای خود این حس را به زن القا می‌کند. اما باز هم قابل ذکر است که افراد مانند یکدیگر نیستند و نمی‌توان انتظار داشت که همه رفتار برابر داشته باشند.

عوامل ژنتیکی و تاثیرات خانواده

طبق مطالبی که برای ترس از ازدواج در مردان بیان کردیم، عوامل ژنتیکی و تاثیرات خانواده می‌توانند تا حد زیادی در گاموفوبیا موثر واقع شوند.

البته این تاثیرات در زنان بیشتر هستند، چرا که در حالت کلی تاثیر پذیری و حرف شنوی دختران از خانواده بیشتر است و همین امر باعث میشود که به گاموفوبیا یا همان فوبیای ازدواج دچار شوند.

حس از دست دادن استقلال

اغلب ذهنیت زنان در رابطه با ازدواج به این شکل است که استقلال خود را به سبب تعصبات مردانه از دست خواهند داد. در حالی که اگر طرف مقابل را به دستی انتخاب کنید، نه تنها چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد، بلکه مسیر موفقیت و پیشرفت نیز برای شما هموار خواهد شد.

تاثیر روابط شکست خورده و تجربیات منفی

طبق چیزی که پیش از این بیان کردیم، تجربیات منفی و روابط غلطی که در گذشته وجود داشتهاند، میتوانند به اشکال دیگری ظاهر شوند و تاثیر مخرب خود را نشان دهند.

از جمله تاثیرات مخرب روابط شکست خورده و تجربیات منفی، این است که زنان از شروع یک رابطه جدید میترسند و گمان می‌کنند که رابطه جدیدی که قرار است شروع کنند، درست مانند قبلی خواهد بود.

مقایسه کردن، عدم اعتماد، شکاکی و.. نیز از دیگر آثاری هستند که روابط گذشته برای شما در پی دارند.

ترس از تعهد

ممکن است که زنان هم از تعهد بترسند و تصور کنند که رابطه یک حصار یا زندان است که آنها را در بند خود می‌گیرد و اجازه هیچ عمل دیگری را به آنها نمی‌دهد.

توجه داشته باشید که این دست از افکار برای همگان وجود دارند، اما در عدهای با شدت بیشتری نمایان می‌شوند و سرانجام گاموفوبیا رخ می‌دهد.

راههای مقابله با ترس از ازدواج

از جمله راه‌هایی که می‌توان برای مقابله و درمان ترس از ازدواج پیشنهاد کرد، موارد زیر هستند:

مشاوره و مراجعه به روانشناس

در گام اول باید به تراپیست یا روانکاو مراجعه کنید تا آن بخش از افکار شما را که با تصورات منفی و غلط پر شده است برای شما روشن سازد.

در واقع عده زیادی هستند که دچار گاموفوبیا می‌باشند، اما این ترس را نمی‌شناسند و از وجود آن آگاه نیستند.

یک مشاوره ازدواج میتواند این ترس را به شما نشان دهد و در وهله بعدی کمک کند که به این ترس غلبه کنید. در هر صورت مراجعه به افراد متخصص بهتر از خوددرمانی است.

تفکر در رابطه با تعهدات بلند مدت

گفتیم که ممکن است هم مردان و هم زنان از تعهد در رابطه بترسند؛ به منظور رفع این مشکل به روابط بلند مدت و پایدار خود فکر کنید.

دوستی‌های چند ساله بهترین گزینه هستند. می‌توانید با یادآوری روابط بلند مدت خود این ترس را کنار بزنید.

پیدا کردن سرچشمه ترس

همانطور که گفتیم، مراجعه به یک فرد متخصص در این حیطه برای شما بهترین گزینه است.

چرا که بدین وسیله می‌توانید سرچشمه ترس خود را شناسایی کنید و شناختن منبع ترس برای برطرف کردن آن، یک قدم عالی است.

استفاده از تکنیک‌های آرام سازی

حرفهای مثبت و انرژی بخش، گوش کردن موزی‌کهای شاد، فیلم دیدن، کتاب خواندن، پیاده روی و هر عملی که بتواند فکر و ذهن شما را آرام کند تا قدرت تفکر داشته باشید برای شما بهترین گزینه است.

در واقع تکنیک‌های آرام سازی می‌توانند روح شما را تقویت کنند تا در مواجهه با مشکلات به خوبی فکر کنید و افکار غیر منطقی خود را پس بزنید.

فکر کردن به نیازها

هدف شما از ازدواج چیست؟.. نیاز عاطفی؟ نیاز جنسی؟ یا نیاز مالی؟.. در واقع ما نمی‌خواهیم وارد مسائل جزئی شویم و بررسی کنیم که آیا هدف شما درست است یا خیر، ما فقط می‌خواهیم بگوییم که نیازها همچنان وجود دارند و اگر بخواهید عاقلانه فکر کنید، پس زدن ترس منتهی می‌شود با برآورده شدن نیازهایتان.