مشکل و اختلاف‌نظر در هر رابطه صمیمی و طولانی مدت به صورت طبیعی وجود دارد اما گاهی افراد توانایی حل و فصل و مدیریت این تعارضات را به تنهایی ندارند که این می تواند باعث مشکلاتی نظیر: طلاق یا آسیب‌های جدی به فرزندان مثل اختلال سلوک، نافرمانی مقابله‌ای، اضطراب و افسردگی بشود که این‌ها می‌توانند آینده و روابط بعدی فرزندان را تحت تاثیر قرار بدهند. این مشکلات در برخی موارد می‌توانند موجب بروز مشکلات روانشناختی در خود زوجین بشود. بنابراین بررسی این مشکلات و مراجعه به زوج درمانگر میتواند از آسیب‌های زیادی جلوگیری کند. در ادامه به مراحل و رویکردهای زوج درمانی می‌پردازیم.
زوج درمانی چیست ؟
زوج درمانی یک نوع روان درمانی است که اساس آن حل مشکلات و ارائه راهکار برای بهتر شدن رابطه بین زوجین است فرایند زوج درمانی شامل یک متخصص زوج درمانگر زن و شوهر است و با درمان فردی متفاوت می باشد و افراد ممکن است مشکلات روانشناختی فردی نداشته باشند ولی در رابطه با همسر خود دچار مشکل باشند.
زوج درمانگر به افراد کمک میکند که مشکلات و نقاط ضعف و قوت رابطه خود را مورد بررسی قرار بدهند و تصمیمات منطقی و واقع‌بینانه برای رابطه خود بگیرند تا زوجین بتوانند در ادامه راه تعاملات موثرتری با یکدیگر داشته باشند.
مراحل زوج درمانی
- تمرکز روی یک مشکل خاص مثل :خیانت، مشکلات جنسی و …
- مشارکت کردن درمانگر در رابطه درمانی برای زوجین به جای درمان فردی
- انجام مداخلات درمانی و دادن راهکار وابسته به رویکرد درمانی درمانگر
- تعیین کردن اهداف مشخص برای درمانگر به وسیله درمانگر و زوجین
چه زمانی باید به زوج درمانگر مراجعه کنیم؟
درک نکردن یکدیگر
برخی اوقات بحث و جدل های زیادی بین زوجین وجود دارد که این بحث ها مشکل اصلی نیست، در واقع مشکل اصلی این است که زن و شوهر یکدیگر را درک نمی کند و باید توانایی هایی را یاد بگیرند تا بتوانند با هم ارتباط بهتر و موثرتری داشته باشند و بتوانند یکدیگر را درک بکند.
خیانت
خیانت یکی از بدترین تجارب زوجین در زندگی است، که به هر دو فرد آسیب می‌زند هم فرد خیانت دیده که غم و خشم زیادی نسبت به کسی که خیانت کرده دارد و هم فردی که مرتکب خیانت شده که اضطراب زیادی را تجربه میکند .
داشتن عادت ها و الگوهای رفتاری مخرب
عادت‌های زیادی هستند که ممکن است به رابطه زناشویی لطمه بزنند مثل: قهر کردن، عدم کنترل خشم، انتقادپذیر نبودن، توهین کردن به یکدیگر، احترام نگذاشتن به خانواده یکدیگر و ….
عدم هم صحبتی با یک دیگر
گاهی زوجین آن‌قدر احساس امنیت ندارند که آن‌چه را که در گوشه ذهنشان هست را برای هم بازگو کنند، و گفت‌وگوی کمی با یکدیگر دارند که در زوج درمانی این امکان فراهم میشود که زوجین در بستری توأم با آرامش و بدون ترس با یکدیگر گفت و گو کنند .
مشکل در رابطه جنسی
گاهی رابطه جنسی میان زوجین دچار مشکل یا قطع شده است و یا اینکه زوجین فانتزی‌های نامتعارفی دارند که ممکن است به دیگری آسیب بزند و یا موجب بروز اختلاف و دعوا بین زوجین بشود که در این رابطه زوج درمانی به همراهی مراجعه به سکس تراپیست می تواند کمک کننده باشد.
بحث کردن بر سر موضوعات تکراری
اگر بر سر موضوعات تکراری بحث می‌کنید و موضوعات تکراری هستند که باعث مشکلات شما می‌شوند باید توجه کنید که این جدل‌ها میتواند آسیب جدی به رابطه شما بزند و علاوه بر آن ممکن است این موضوعات ریشه عمیق‌تری در گذشته و رابطه شما با مراقبان اولیه شما داشته باشد، که این گذشته در زمان حال تکرار میشود و برای رابطه شما مخرب است.
داشتن دیدگاه های متفاوت در مورد تربیت فرزند
گاهی زوجین با توجه به روابطی که خود با والدینشان داشتند در تربیت فرزندان دچار مشکل می‌شوند و سبک‌های تربیتی متفاوتی را برای تربیت فرزندان خود بر می‌گزیند، که این میتواند موجب درگیری میان زوجین بشود.
رویکردهای زوج درمانی
زوج درمانی هیجان مدار
اساس این رویکرد این است که مشکلات زوجین از نیازهای هیجانی که سرکوب شده است نشأت می‌گیرد بنابراین در این رویکرد به بررسی و بیان احساسات و هیجانات سرکوب شده که موجب مشکلات بین همسران است پرداخته می شود.
زوج درمانی روان پویشی
در این روش انتخاب همسر و نوع رابطه با او بر اساس رابطه فرزند با والدین خود بررسی می شود، و در این روش به تعارض‌های حل نشده دوران کودکی پرداخته میشود که موجب مشکلات اکنون است.
زوج درمانی رفتاری
زوج درمانی رفتاری مبتنی بر نظریه رفتارگرایی است و معتقد است که وقتی یک رفتار پیامد مثبت داشته باشد، این پیامد مثبت موجب ادامه رفتار میشود و بر همین اساس و با این روش روابط مثبت میان زوجین را افزایش می‌دهد.
زوج درمانی رفتاری تلفیقی
این رویکرد مشکلات تکراری که باعث اختلافات زناشویی شده را بررسی میکند و برای حل این مشکلات از روش های رفتاری استفاده می کند.
زوج درمانی شناختی رفتاری (CBT)
در این رویکرد شناخت‌های ذهنی که باعث رفتارهای مخرب و در نتیجه اختلافات زناشویی می شود مورد بررسی قرار می‌گیرد که با استفاده از آن سعی میشود تعامل بین زوجین افزایش پیدا کند .
زوج درمانی ساختاری
در این رویکرد ذهنیت های منفی مورد بررسی و شناسایی قرار می‌گیرند و رفتارهایی که درست است را به جای رفتارهای منفی جایگزین می‌کنند. که این رفتارهای مثبت ذهنیت‌های مثبت را از طریق نقش بازی کردن افزایش می دهند .
زوج درمانی گاتمن
در این روش به افراد کمک میشود که محبت احترام و نزدیکی بین خود را از طریق نقشه های عشق افزایش بدهند و همچنین زوج درمانگر سعی میکند تا صمیمیت و احترام را میان زوجین با حذف موانع و شناخت مشکلات افزایش دهد.
ایماگوتراپی
این رویکرد بر این فرض است که ما شریک زندگی خود را بر اساس ویژگی های مثبت و منفی افراد مهم زندگی در کودکی انتخاب می کنیم و مشکلات زناشویی را تکرار مشکلات با مراقبان اولیه می داند، در این رویکرد سعی می شود که زوجین قسمتهای انکار شده و سرکوب شده شخصیت خود را بازیابی بکنند.
زوج درمانی خودتنظیمی
در این رویکرد مشکلات به دو دسته تقسیم میشود ۱)تعارض های دوران کودکی که بر روابط زناشویی به صورت ناخودآگاه تاثیر می‌گذارند. ۲) واکنشی که افراد نسبت به اینکه به تصورات ذهنی خود نرسیده‌اند دارند . طی این نوع درمان با استفاده از خود تنظیمی به افراد کمک می شود تا توانایی انتقال احساسات در رابطه را افزایش بدهند.
فواید زوج درمانی
- زوج درمانی از بروز مشکلات بزرگ‌تر و جدی‌تر جلوگیری میکند.
- زوج درمانی می تواند دلایل طلاق و جدایی را شناسایی کند و با دادن راهکار مانع جدایی شود.
- در زوج درمانی مشکلات جنسی مورد بررسی قرار می‌گیرد و در این زمینه به افراد کمک میشود.
- زوج درمانی موجب بهتر شدن ارتباط زوجین میشود.
- زوج درمانی می تواند باعث بیش‌تر شدن صمیمیت میان زوجین میشود.
- زوج درمانی به شناخت بیش‌تر زوجین از یکدیگر کمک میکند.
- زوج درمانی از بروز درگیری‌های مکرر جلوگیری میکند.
- زوج درمانی میتواند نارضایتی افراد را از رابطه زناشویی کاهش دهد.
- زوج درمانی میتواند در آسیب‌هایی مانند خیانت نیز موثر باشد.
- زوج درمانی میتواند به تربیت فرزندان نیز کمک کند.
- در زوج درمانی مشکلات مربوط به پدر و مادر زوجین هم مورد بررسی قرار می‌گیرد.
اگر احساس می کنید که در روابط زناشویی خود دچار مشکل شده اید یا هریک از مشکلات گفته شده در مقاله بالا را دارید ما در کلینیک روانشناسی ویدیا مفتخریم که با استفاده از روانشناسان و متخصصان مجرب در کنار شما باشیم.
نویسنده: فرشته نوروزی
