مهارت ابراز وجود (مهارت رفتار جراتمندانه) قسمت دوم

انواع رفتار جراتمندانه:

• بیان احساسات منفی و مثبت
• قبول نكردن و مقاومت در برابر خواسته های نابجای ديگران (رد درخواست)
• ابراز نظرات شخصی

چرا ما جراتمند نیستیم؟

• ترس از دست دادن روابط يا آسيب زدن به رابطه با فرد مقابل.
• احساس گناه در مورد نه گفتن و رنجيدن يا ناراحت شدن ديگران.
• اعتقاد به اينكه اگر از قبول درخواست ديگران سرباز زنيد آدم بد و خودخواهي هستيد.
• احساس مهم و با ارزش بودن در مواقعي كه درخواستي از شما مي شود.

گام هایی برای رفتار جراتمندانه:

• شناخت باورهاي ناكارآمد
• ارزيابي باورهاي ناكارآمد
• بررسي پيامدهاي رفتار غيرجرأت‌مندانه
• انجام رفتار جرأت‌مندانه

مراحل انجام رفتار جراتمندانه:

زمان و مكان مناسبي را انتخاب كنيد.
سعي كنيد احساس فرد مقابل را منعكس كرده و با او تا حدي همدلي كنيد.
رفتار موردنظر و احساس خود را در مورد آن به طور واضح بيان كنيد. از پيام “من” استفاده كرده و از سرزنش فرد مقابل يا برچسب زدن به او خودداري كنيد.
تغيير مورد نظر و آنچه را كه مي خواهيد بيان كنيد.
در مواردي كه اعتراض كرده يا مي خواهيد “نه” بگوييد، مي توانيد پيامد ادامه دادن به رفتار قبلي را بيان كنيد.
از زبان بدن ( سر بالا ،مصمم و محكم صحبت كردن) استفاده كنيد.
خونسردی خودتان را حفظ كنيد.
به عقايد و ارزشهای ديگران احترام بگذاريد.
نيازهای منطقی خود را به طور مستقيم بيان كنيد.
نظرات خود را بدون شرمندگی يا معذرت عنوان نمائيد.

توصیه هایی برای نه گفتن:

• مطمئن شويد كه چه مي خواهيد، آيا مي خواهيد بگوييد “بله” يا “نه”. اگر مطمئن نيستيد بگوييد كه بايد در موردش فكر كنيد و زماني را براي دادن پاسخ خود مشخص كنيد.
• اگر مطمئن نيستيد كه چه چيزي از شما خواسته شده، توضيح بيشتري بخواهيد.
• تا جاييكه مي توانيد پاسخ كوتاهي داده و از دادن توضيحات طولاني و آوردن دلايل زياد خودداری كنيد.
از عباراتي با ضمير “من” استفاده كنيد و به‌ جاي سرزنش يا محكوم كردن ديگري به مطرح كردن موضوع بپردازيد.
به جاي عباراتي مانند “فكر نمي‌كنم بتوانم ….” از كلمه “نه” استفاده كنيد.
به‌جاي قضاوت كردن، مواردي را كه وجود دارد مطرح كنيد.
درخواست خود را واضح و مستقیم بیان کنید.
سعي كنيد حركات غير كلاميتان با پيامي كه مي دهيد همخواني داشته باشد.
به جاي گفتن “نمي توانم” ، بگوييد “اين كار را نخواهم كرد”.
گاهي مجبوريد امتناع خود از انجام آن كار را چند بار تكرار كنيد. در اين صورت به جاي اينكه هر بار دليل جديدي بياوريد، “نه” گفته و همان دليل قبلي را تكرار کنید.
اگر عليرغم اينكه چند بار نه گفتيد فرد مقابل به اصرار خود ادامه داد، سكوت كرده يا موضوع صحبت را تغيير دهيد. در موارد بحراني حتي مي توانيد به گفتگوي خود پايان دهيد.
افراد منفعل گاهي حتي وقتي با چيزي مخالف هستند، براي آرام نگه داشتن شرايط، تظاهر به موافقت مي كنند، براي مثال لبخند زده، سرشان را تكان داده يا به دقت گوش مي كنند. در حاليكه لازم است به طور مستقيم يا غيرمستقيم مخالفت خود را نشان دهند.
لزومي ندارد كه احساس گناه كنيد. شما رسالت نداريد به هر قيمتي كه شده تمام مشكلات ديگران را حل كرده يا همه را خوشحال كنيد.
اگر حتما مي خواهيد به فرد مقابل كمك كنيد، مي توانيد پيشنهاد خود را به او بگوييد.
بايد در نظر داشت كه رفتار جرأتمندانه هميشه ضرورتا فرد را در رسيدن به اهداف خود موفق نمي سازد.