رویاها در مورد سلامت روان ما چه می گویند؟!

تحقیقات نشان می دهد افرادی که رویاهای شفاف(lucid dreams) می بینند، پریشانی،استرس و اضطراب کمتری گزارش می کنند.
موضوع خواب و رویا مدت زیادی است که علاقه روانشناسان را به خود جلب کرده است. نظریه های بسیاری درباره این موضوع وجود دارد. برخی ادعا می کنند که رویاها یک سری شلیک های تصادفی از سوی نورون ها(سلول های عصبی) هستند. بعضی دیگر نیز معتقدند که رویاها پنجره ای به ناخودآگاه ما هستند و در زندگی ما می توانند معنای عمیقی داشته باشند. با این حال، برخی دیگر از نظریه پردازان ادعا می کنند که خواب و رویا یک مکانیسم بقاء برای سازگاری است و به ما کمک می کند تا خودمان را برای چالش های روبه رو آماده کنیم.

با این توضیحات، رویاها به ما چه می گویند؟ و اینکه آیا باید به آنها توجه کنیم؟ آیا باید با دقت و نظارت بیشتری به آنها توجه داشته باشیم؟ یا اینکه اصلاً این خواب ها با زندگی روزمره ما بی ارتباط اند و اهمیت چندانی برای ما ندارند؟

تحقیقات جدید در حوزه روانشناسی نشان می دهد که جنبه های خاصی از رویا تحت عنوان رویای شفاف یا رویای آگاهانه وجود دارد که ممکن است با بهزیستی و فقدان آسیب شناسی روانی مرتبط باشد. رویای شفاف به رویایی گفته می شود که در آن فردِ رویابین از این واقعیت که در حال رویا دیدن است، آگاه است بدون آنکه از خواب بیدار شود و تا حدی توانایی کنترل خواب و جهت آن را دارد.

روان شناسان بسیاری رؤیای شفاف یا آگاهانه را به عنوان راهی برای درمان برخی مشکلات روحی و روانی به کار برده‌اند. روانشناس استرالیایی به نام میلان کولیک(Milan Colic) نه تنها از رؤیای شفاف برای درمان کابوس بیماران خود استفاده کرد بلکه توانست میزان افسردگی را نیز در آن‌ها کاهش دهد.

بر اساس برخی از ارزیابی ها، تقریباً 50 درصد از مردم حداقل یک رویای شفاف را تجربه کرده اند و در میان حدود 20 درصد از مردم نیز رویای شفاف به میزان حداقل یک بار در ماه تکرار می شود.

طی پژوهشی که در سال 2018 انجام شد، روانشناسان تعداد 187 دانشجوی کارشناسی(133 زن و 54 مرد) را برای شرکت در یک مطالعه مربوط به رویا بررسی کردند. آنها ابتدا این دانشجویان را در شاخص های روانشناختی گوناگونی، مانند کیفیت خواب، رویای شفاف، اضطراب، نشانه های وسواس فکری عملی، استرس و علائم افسردگی مورد ارزیابی قرار دادند. سپس، از این دانشجویان خواستند که خاطرات مربوط به رویا هایشان را برای هر روز صبح به مدت دو هفته ثبت کنند.

نتایج نشان داد افرادی که به میزان بالایی رویای شفاف را تجربه کرده بودند به طور متوسط سطوح پایین تری از پریشانی های روانشناختی را داشتند. به طوری که، دانشجویانی که رویای شفافِ بالایی تجربه کرده بودند، افسردگی، اضطراب و استرس کمتری داشتند تا دانشجویانی که رویای شفافِ بسیار پایینی را تجربه کرده بودند.

به هر حال اگر شما رویای شفاف می بینید، ممکن است از کسی که چنین رویاهایی را تجربه نمی کند حال بهتری داشته باشید.

منابع

Aviram, L., & Soffer-Dudek, N. (2018). Lucid Dreaming: Intensity, But Not Frequency, Is Inversely Related to Psychopathology. Frontiers in psychology, 9, 384

Erlacher, D., Schredl, M., Watanabe, T., Yamana, J., & Gantzert, F. (2008). The incidence of lucid dreaming within a Japanese university student sample. International Journal of Dream Research, 1(2), 39-43

www.psychologytoday.com